قفل و دستگیره درب اتاق تمیز

اتاق تمیز، فضایی است که معمولا از آن برای انجام تحقیقات و آزمایشات علمی استفاده می‌شود. به دلیل اینکه ورود هرگونه آلودگی به این اتاق، سبب تغییر در نتایج آزمایشگاهی خواهد شد، ضوابط مشخصی برای تجهیزات این اتاق‌ها در نظر گرفته می‌شود. یکی از مهم‌ترین تجهیزات به‌کاررفته در این اتاق، درب آن است. درب این اتاق باید به‌خوبی جلوی ورود هرگونه آلودگی را بگیرد، امری که قفل و دستگیره درب اتاق تمیز ، نقش مهمی در آن بازی می‌کنند.

دستگیره اتاق تمیز clean room

درب اتاق تمیز نیز مانند هر درب دیگری از دو بخش بدنه و یراق‌آلات آن تشکیل شده است. از میان یراق‌آلات این درب، آنچه بیش از بقیه در معرض آلودگی قرار می‌گیرد، قفل و دستگیره آن است.
در این مقاله، ویژگی‌های لازم برای قفل و دستگیره درب اتاق تمیز را ذکر کرده و درنهایت نیز نکاتی در رابطه با خرید و قیمت آن، مطرح خواهیم کرد. درصورتی‌که قصد تجهیز اتاق تمیز خود را دارید، این مقاله، اطلاعات مفیدی در این رابطه به شما ارائه خواهد کرد.

حساسیت های اتاق تمیز چیست؟

اتاق تمیز ازنظر سطح آلودگی، دارای استانداردهای مشخصی است که به‌حسب تعداد ذرات در مترمکعب، بیان می‌شود. این آلودگی‌ها شامل گردوغبار، میکروب‌های موجود در هوا، ذرات آئروسل و حتی بخارات شیمیایی می‌شوند. به همین دلیل، اصطلاح کنترل‌شده برای توصیف میزان آلودگی این اتاق به کار می‌رود. ازجمله زمینه‌هایی که در آن‌ها از اتاق تمیز استفاده می‌شود، داروسازی، بیوتکنولوژی، تجهیزات پزشکی، اپتیک، علوم نظامی و علوم زیستی هستند.

اهمیت قفل و دستگیره درب اتاق تمیز

قفل و دستگیره اتاق تمیز

از آنجا که تنها راه تماس یک اتاق تمیز با محیط خارج از خود از طریق درب آن است، یراق آلات و تجهیزات آن، نقش بسیار مهمی پیدا می‌کنند. یراق‌آلات این درب، شامل موارد زیر می‌شوند:

• لولا
• دستگیره
• قفل

از این میان، دو یراق قفل و دستگیره درب اتاق تمیز در معرض تماس دست افرادی قرار دارند که از خارج، وارد این اتاق می‌شوند. به‌این‌ترتیب، مشخص است که این دو یراق باید به‌خوبی در برابر میکروارگانیسم‌ها و آلودگی‌های خارجی، مقاوم باشند. این ویژگی به چند طریق زیر حاصل می‌شود:
• عملکرد قفل درب اتاق تمیز
• جنس دستگیره و قفل
• سطح دستگیره و قفل
در اینجا، به بررسی هر یک از این سه ویژگی می‌پردازیم.

عملکرد قفل درب اتاق تمیز

تا جای ممکن، عملکرد همه یراق‌آلات درب اتاق تمیز باید به‌صورت الکترونیکی و با حداقل تماس باشد. بهترین قفل درب اتاق تمیز ، قفل‌های برقی اتوماتیک هوشمندی هستند که با لمس یک دکمه، باز شده و به‌صورت خودکار بسته می‌شوند. درصورتی‌که احتمال قطعی برق درب در اتاق تمیز وجود داشته باشد، قفل‌های مکانیکی با رعایت اصول و ضوابطی که در ساخت آن‌ها باید به کار برود، روی درب نصب می‌شوند. گزینه مطمئن و با حداقل آلودگی دیگری که در این اتاق مورداستفاده قرار می‌گیرد، قفل‌های کارتی یا اثرانگشتی هستند. این قفل‌ها با اسکن کردن کارت یا اثرانگشت افراد، درب را باز می‌کنند.

جنس دستگیره و قفل درب اتاق تمیز

یکی از ویژگی های مهم قفل درب اتاق تمیز و دستگیره آن که در به حداقل رساندن جذب و انتقال آلودگی آن¬ها موثر است، جنس آن‌هاست. جنس این یراق‌آلات باید حتما از استیل ضدزنگ باشد. این متریال، نوعی آلیاژ فولاد است که در آن، درصدهای متفاوتی از فلزاتی مانند نیکل و کروم به‌کاررفته است. استیل ضدزنگ، به‌خوبی در برابر خوردگی و رطوبت مقاوم بوده و خاصیت ضد حریق دارد که در اتاق‌های تمیز که احتمال حریق در آن‌ها وجود دارد، مهم است.
یکی از ویژگی‌های بارز قفل و دستگیره ساخته‌شده از استیل ضدزنگ این است که این ماده در سطح خود، کمترین منافذ و حفره‌ها حتی در ابعاد میکروسکپی را دارد. به‌این‌ترتیب، پتانسیل جذب آلودگی آن، بسیار پایین است. این ویژگی، سبب شده است که محیط سطح این فلز، کمترین جذابیت را برای زندگی انواع میکروارگانیسم‌ها داشته باشد. علاوه بر این، این سطح یکدست و صاف، به‌راحتی و با کیفیت بالا تمیز می‌شود. این ویژگی نیز در کاهش ورود آلودگی به محیط اتاق تمیز، بسیار موثر است.

البته باید اشاره کنیم که زبانه قفل‌های درب اتاق تمیز از برنج ساخته می‌شود. به‌عکس بدنه قفل، بهترین متریال برای ساخت زبانه، برنج است. دلیل آن هم عملکرد نرم برنج به هنگام باز و بسته شدن است. برنج نیز در برابر رطوبت و خوردگی مقاوم بوده و از این نظر، کمترین آلودگی را متوجه اتاق تمیز می‌کند.
درنهایت، آخرین مزیتی که باید برای استیل ضدزنگ ذکر کنیم، ضد خش بودن آن است. درواقع، قفل و دستگیره درب اتاق تمیز باید ضد خش باشند. این موضوع، نه‌فقط به دلیل حفظ زیبایی ظاهری بلکه به دلیل ممانعت از ایجاد حفره‌ای برای رشد میکروب، باکتری، قارچ و غیره است. در صورت ایجاد خش روی دستگیره و قفل، این آلودگی‌ها به‌راحتی امکان رشد پیدا می‌کنند.

ساخت قفل و دستگیره درب اتاق تمیز

این نکته نیز مهم است که در ساخت یراق‌آلات درب اتاق تمیز، ازجمله قفل و دستگیره، باید نهایت تلاش را در هرچه ساده‌تر ساختن آن‌ها، انجام داد. یراق‌آلات با شکل‌های پیچیده و منحنی که عمدتا جنبه‌های زیبایی‌شناسی دارند در درب‌های اتاق تمیز، کاربرد ندارند. دلیل این موضوع این است که این یراق‌آلات باید به‌راحتی قابلیت تمیز شدن داشته و کمترین گوشه و نقطه امنی برای زندگی آلودگی‌ها و میکروب‌ها داشته باشند. همچنین، تمامی درزهای این یراق‌آلات باید با لایه‌های پلاستیکی پوشانده شوند تا از ورود آلودگی به محیط یا روی سطح قفل و دستگیره درب اتاق تمیز ، پیشگیری شود.

دیگر ویژگی های مهم قفل درب اتاق تمیز

علاوه بر ویژگی‌های ساختاری، قفل درب اتاق تمیز می‌تواند دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد دیگری برای حفاظت هرچه بیشتر و بهتر از اتاق باشد. برخی از این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:
• داشتن کنترلرهای اینترلاک درب که وسیله‌ای بسیار موثر برای کنترل درب‌های اتاق تمیز متعدد و چندمرحله‌ای، ازجمله درب‌هایی است که در ایرلاک استفاده می‌شوند. این کنترلرها می‌توانند دارای چراغ‌های راهنمایی، بازکننده‌های خودکار، امکان تنظیم زمان‌بندی باز و بسته شدن خودکار، خروج اضطراری و دیگر امکانات باشد.
• سنسور تشخیص حرکتی IR یا مادون‌قرمز که با تشخیص تغییر الگوی حرارتی محل، اقدام به باز کردن درب می‌کند.
• سنسور تشخیص حرکت که با استفاده از آن می‌توان با تکان دادن دست در برابر آن، قفل درب را باز کرد.

دستگیره های خروج اضطراری

دستگیره اتاق تمیز

برای اتاق‌های تمیزی که در آن‌ها احتمال وقوع حادثه وجود دارد یا ممکن است خطراتی از بیرون آن‌ها را تهدید کند، استفاده از دستگیره‌های خروج اضطراری نیز ضروری است. این دستگیره‌ها مانند دستگیره درب اتاق تمیز از فولاد ضدزنگ ساخته‌شده و بنابراین در برابر حریق، مقاوم هستند. دستگیره خروج اضطراری ، به‌صورت افقی یا عمودی به همراه یک میله روی درب، نصب‌شده و در زمان وقوع حادثه، به‌صورت اهرمی یا فشاری به‌راحتی قفل درب را باز می‌کند.

خرید و قیمت قفل و دستگیره درب اتاق تمیز

در هنگام خرید یراق آلات درب اتاق تمیز، چندین نکته حائز اهمیت، مطرح می‌شوند. اولین مسئله، برند سازنده است. هر چه برند سازنده شناخته‌شده‌تر باشد، اطمینان شما از خرید بیشتر شده، هرچند که ممکن است هزینه شما نیز افزایش یابد. در این زمینه، کشورهای آمریکا، ایتالیا، آلمان و برخی کشورهای جنوب شرق آسیا، سرآمد هستند. همچنین، هرچه یراق‌آلات مدنظر شما مکانیسم مدرن‌تر و امکانات بیشتری داشته باشد، قیمت آن نیز افزایش می‌یابد.
نکته بعدی این است که در انتخاب یراق‌آلات درب باید حتما به وزن درب و ضخامت آن، توجه داشته باشید. درنهایت نیز باید به جنس قفل های اتاق تمیز و دستگیره‌های آن و برخورداری از نشان‌های استاندارد سازمان‌های بهداشتی، توجه داشته باشید. به‌طور مثال، درصورتی‌که یراق‌آلات را با عنوان ضد حریق تهیه می‌کنید باید حتما دارای نشان UL باشند.

سخن آخر

اتاق تمیز، یک محیط کنترل‌شده ازنظر آلودگی است که در آن، انواع تحقیقات و آزمایشات علمی انجام می‌شود. میزان آلودگی یک اتاق تمیز به انواع میکروب و ذرات دیگر، در نتیجه تحقیقات و آزمایشات، موثر است. به همین دلیل در ساخت این اتاق از درب‌ها و یراق‌آلاتی استفاده می‌کنند که اجازه ورود کمترین آلودگی را به اتاق می‌دهند. قفل و دستگیره درب اتاق تمیز ، دو مورد از مهم‌ترین یراق‌آلات درب این اتاق هستند.
از ویژگی های مهم قفل درب اتاق تمیز این است که باید با حداقل دخالت دست، باز و بسته شود. به همین منظور، برای این اتاق، بیشتر از قفل‌های الکتریکی، کارتی، الکترومغناطیسی و یا قفل‌هایی که با سنسورهای حرکتی و گرمایی باز می‌شوند، استفاده می‌کنند. قفل‌های ایرلاک، نمونه‌ای از کاربرد قفل در این فضا هستند.

ویژگی بسیار مهم قفل و دستگیره درب اتاق تمیز این است که از جنس استیل ضدزنگ ساخته می¬شوند. این متریال، بهداشتی‌ترین متریالی است که می‌توان در ساخت یراق‌آلات درب اتاق تمیز به کار برد. علاوه بر این در ساخت این قطعات، رعایت نهایت سادگی در شکل، به‌منظور نظافت آسان، یکی از اصول مهم است.